Shiksha ra Nagarik Shiksha – Ramprasad Gautam

रमेशजीका लेखमध्ये खासगरी नागरिक शिक्षासम्बन्धी लेखहरू अवलोकन गर्दा यस्तो निष्कर्षमा पुग्न सकिन्छ कि नागरिकलाई वास्तवमा नागरिक बनाउने किसिमको शिक्षा पद्धतितर्फ लाग्न तथा विकास गर्न हामीले अझै धेरैधेरै गर्न बाँकी नै छ । आजका हाम्रा विद्यार्थीले व्यक्तित्वको पूर्ण प्रस्फुटन हुने वातावरण तथा अवसर प्राप्त गर्न सकिरहेका छैनन् । भविष्यमा दह्रो चरित्रको, वस्तुनिष्ठ दृष्टिकोणको, आत्मविश्वासको नागरिक हुने दिशामा यथोचित तथा पर्याप्त अभिमुखीकरण हुन सकिरहेको छैन । -दमननाथ ढुंगाना
विद्यालय शिक्षामा प्रधानाध्यापकको भूमिका अग्रणी हुन्छ । उसले अरू शिक्षकहरूलाई काम अह्राउन जान्नुपर्दछ । विद्यार्थीलाई सम्झाइबुझाई अनुशास राखी पठनपाठनतर्फ दत्तचित्त पार्न सक्दछ र विद्यार्थी राम्रो हुन सके मात्र शिक्षक प्रधानाध्यापकको भूमिका राम्रो देखिने हो । राम्रा प्रधानाध्यापक र शिक्षकलाई सरकारले प्रोत्साहन दिनुपर्दछ । जुन विद्यालयमा प्रधानाध्यापक राम्रा छन्, त्यो विद्यालयको भौतिक, शैक्षिक र समग्र वातावरण नै राम्रो पार्दै गएको देखिन्छ । शिक्षालयमा काम गर्ने शिक्षक र प्रधानाध्यापकहरूले आफूलाई सामान्य मार्गदर्शकका रूपमा हेर्ने बानी गर्नुपर्दछ । कुनै उचनीचको दृष्टिले हेर्ने गर्नु हुँदैन। प्रधानाध्यापक भएपछि शिक्षक हुन पनि हिचकिचाउनु हुँदैन । – प्रा. डा. सुरेशराज शर्मा
सार्वजनिक विद्यालयले समाजका सबै वर्गका केटाकेटी एकै ठाउँमा ल्याई पढाउँदा यसले भविष्यमा एक मिलनसार समाज निर्माणमा मद्दत पुऱ्याउँछ भन्ने उहाँको विचार छ । यसमा मेरो पनि सहमति छ । यी र अरू विभिन्न कारणले गौतमजी सार्वजनिक शिक्षाको गुणस्तर बढाउन राज्यको ठूलो दायित्व हुन्छ भन्ने कुरामा गहिरो विश्वास राख्नुहुन्छ । -शिक्षाविद् प्रा. केदारभक्त माथेमा
Shiksha ra Nagarik Shiksha – Ramprasad Gautam